Tăng trách nhiệm với người nổi tiếng khi bán hàng trực tuyến

Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ của Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh.

Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về các dự án luật, nhiều đại biểu tập trung góp ý cho dự án Luật TMĐT, nhấn mạnh nhu cầu hoàn thiện khung pháp lý để quản lý hoạt động bán hàng trực tuyến và thúc đẩy phát triển thương mại số.

Kiểm soát chặt hoạt động bán hàng online

Các đại biểu thống nhất rằng việc ban hành Luật TMĐT là cần thiết nhằm giải quyết những vấn đề cấp bách trong kinh tế số, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo nền tảng vững chắc cho doanh nghiệp phát triển.

Theo báo cáo, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023 và đóng góp gần 10% tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ cả nước. Với tốc độ tăng trưởng này, TMĐT được dự báo sẽ tiếp tục là động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam trong những năm tới.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) cho biết, Việt Nam đang nằm trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển TMĐT nhanh hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, đi cùng sự phát triển là nhiều tranh chấp, rủi ro và bất cập pháp lý, do đó cần sớm có luật để tăng tính minh bạch và hiệu lực quản lý.

Ông Ngân nhấn mạnh, hiện nay, trong TMĐT, hàng hóa nước ngoài vào Việt Nam rất nhiều, trong khi hàng Việt ra nước ngoài lại rất ít, do đó cần có chính sách hỗ trợ hàng Việt Nam và các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận thị trường tiêu dùng thế giới qua TMĐT.

Theo ông Ngân, dự thảo luật cần bổ sung phụ lục chiến lược phát triển TMĐT, trong đó có nội dung đưa hàng Việt ra quốc tế qua các nền tảng trực tuyến và tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm trong nước.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, TMĐT không còn là xu hướng mà đã trở thành một trụ cột của nền kinh tế số toàn cầu. Với Việt Nam, lĩnh vực này đang mở ra không gian phát triển mới cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ này là nhiều thách thức như hàng giả, hàng nhái, rò rỉ dữ liệu cá nhân và giao dịch xuyên biên giới khó kiểm soát. Ông Hùng đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ hơn về nền tảng TMĐT đa dịch vụ, trách nhiệm của các bên liên quan, các tổ chức hỗ trợ TMĐT, cũng như quy định cụ thể về TMĐT xanh, bền vững và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Đại biểu cũng đề xuất bổ sung quy định yêu cầu các chủ thể tham gia hoạt động TMĐT tuân thủ nghiêm các quy định về an ninh mạng, chất lượng sản phẩm, quảng cáo, thuế và cạnh tranh. Điều này giúp tránh tình trạng các nền tảng lớn thao túng thị trường, gây thiệt hại cho người bán nhỏ và người tiêu dùng.

Quy định rõ trách nhiệm liên đới của người livestream

Đại biểu Đỗ Đức Hiển (TP Hồ Chí Minh) đề nghị làm rõ hơn quy định về chức năng livestream bán hàng trên sàn TMĐT. Theo ông, thực tế cho thấy hoạt động livestream có nhiều hình thức khác nhau, không chỉ dừng lại ở việc có nền tảng và chức năng đặt hàng trực tuyến, nên khái niệm hiện tại của dự thảo chưa bao quát hết thực tiễn.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) bổ sung, hoạt động livestream bán hàng đang phát triển mạnh nhưng cũng kéo theo rủi ro về thông tin sai lệch và gian dối. Ông đề nghị luật cần quy định rõ trách nhiệm liên đới của người livestream: Người livestream bán hàng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu cung cấp thông tin gian dối hoặc gây hiểu lầm. Mức bồi thường sẽ xác định theo quy định của pháp luật dân sự.

Theo ông Nghĩa, quy định này sẽ tăng cường trách nhiệm cá nhân, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi xảy ra tranh chấp thương mại điện tử.

Đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) cho rằng, nhóm người có tầm ảnh hưởng (KOL, KOC) đang đóng vai trò ngày càng lớn trong hoạt động bán hàng trên sàn TMĐT. Nhiều người tiêu dùng quyết định mua hàng dựa vào niềm tin với những người nổi tiếng.

Vì vậy, bà Diễm đề xuất bổ sung điều luật riêng quy định trách nhiệm của người nổi tiếng khi tham gia quảng bá hoặc bán hàng qua thương mại điện tử, nhất là trong trường hợp quảng cáo sai sự thật gây ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng.

Theo bà Diễm, những người này phải được định danh điện tử trước khi quảng bá sản phẩm, đồng thời ghi rõ nội dung quảng cáo và chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa, dịch vụ do mình giới thiệu hoặc bán.

Các đại biểu thống nhất, cùng với việc khuyến khích doanh nghiệp Việt đưa hàng ra thế giới qua các nền tảng số, dự thảo Luật TMĐT cũng cần xây dựng hành lang pháp lý chặt chẽ để quản lý hoạt động trong nước.

Việc hoàn thiện Luật TMĐT không chỉ nhằm tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, mà còn là bước cần thiết để doanh nghiệp Việt Nam chủ động hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu thông qua TMĐT.