51.000 gian hàng rời bỏ sàn vì phí tăng cao

Từ giữa năm 2025 đến nay, nhiều sàn liên tục điều chỉnh biểu phí. Đồ họa: TT

Thị trường TMĐT Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ sau hơn một thập kỷ phát triển. Theo nền tảng Metric, đến hết quý III/2025, quy mô thị trường đạt khoảng 25 tỷ USD, tập trung chủ yếu vào 4 nền tảng lớn.

Trong đó, Shopee tiếp tục dẫn đầu với 56% thị phần, còn TikTok Shop, dù mới gia nhập từ năm 2022, đã vươn lên 41% thị phần. Hai cái tên này hiện chiếm 97% tổng thị phần TMĐTViệt Nam. Lazada giữ mức 3%, trong khi Tiki giảm xuống dưới 1%.

Không chỉ cạnh tranh về giá hay chính sách “freeship”, các sàn đang mở rộng đầu tư vào trải nghiệm mua sắm bằng nội dung số. Shopee và TikTok Shop cùng hợp tác với KOL, KOC để tổ chức livestream, video ngắn, game tương tác, nhằm thu hút người tiêu dùng.

Đáng chú ý, SPX Express đã công bố kế hoạch xây dựng trung tâm phân loại hàng hóa rộng 17ha tại Hưng Yên, nhằm tăng tốc xử lý đơn hàng. Trong khi đó, Lazada cũng đưa vào hoạt động kho hàng 20.000m² tại Khu công nghiệp Sóng Thần (TP Hồ Chí Minh) để cải thiện chuỗi giao vận.

Các khoản đầu tư lớn này giúp giao hàng nhanh hơn và mở rộng năng lực phân phối, song đồng thời đẩy chi phí vận hành của sàn tăng cao, phần chi phí này đang được chuyển dần sang người bán.

Từ giữa năm 2025, nhiều sàn liên tục điều chỉnh biểu phí. TikTok Shop áp dụng phí xử lý đơn hàng 3.000 đồng/đơn, còn Shopee triển khai phí hạ tầng 3.000 đồng/đơn để “nâng cấp công nghệ và logistics”.

Theo phản ánh của các chủ shop, chi phí hiện tại ngày càng “nghẹt thở”. Một nhà bán trên TikTok Shop cho biết, một đơn hàng hơn 300.000 đồng có thể mất hơn 50.000 đồng tiền phí, gồm hoa hồng sàn, phí voucher, phí xử lý đơn hàng và thuế. Có ngành hàng phí hoa hồng lên đến 14-15%, chưa kể chi phí quảng cáo và vận chuyển.

Cũng theo Metric, đến cuối quý III/2025, số lượng shop hoạt động chỉ còn khoảng 566.500, giảm hơn 51.000 gian hàng so với đầu năm. Nhiều nhà bán nhỏ lẻ không chịu nổi áp lực phí và chi phí vận hành đã rời bỏ cuộc chơi.

Ở chiều ngược lại, người mua sắm đang được hưởng lợi với giá rẻ, giao hàng nhanh và ưu đãi liên tục. Tuy nhiên, tâm lý chuộng hàng giá rẻ cùng sự bùng nổ của livestream bán hàng cũng kéo theo rủi ro hàng giả, hàng kém chất lượng.

Một vụ việc điển hình là kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” bị khởi tố vì buôn bán hàng giả. Theo cơ quan chức năng, sản phẩm “Siro ăn ngon Hải Bé” được xác định là hàng giả nhưng đã được bán rộng rãi trên livestream và các gian hàng TikTok Shop, với hơn 100.000 hộp đã tiêu thụ.

Sự việc cho thấy, bên cạnh cuộc đua thị phần và chi phí, bảo vệ người tiêu dùng trên sàn TMĐT vẫn là vấn đề cần được chú trọng, nhất là trong bối cảnh hàng triệu đơn hàng được giao dịch mỗi ngày.