 |
| Việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan đảm bảo đúng quy định, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh. Trong ảnh: Một vụ xuất lậu thuốc lá bị Hải quan khu vực II bắt giữ. Ảnh: T.H |
Xác định mức xử phạt tương ứng với mức độ sai phạm
Theo Chi cục Hải quan khu vực II, hiện nay, quy định về xử phạt hành vi khai sửa đổi, bổ sung hồ sơ hải quan chủ yếu căn cứ vào thời điểm doanh nghiệp thực hiện việc khai bổ sung (trước hay sau 60 ngày kể từ ngày thông quan). Cách tiếp cận này chưa phản ánh đầy đủ tính chất, mức độ và hậu quả của từng hành vi, dẫn đến việc áp dụng chế tài còn thiếu linh hoạt, chưa bảo đảm tính công bằng và chưa đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng.
Chi cục Hải quan khu vực II đề xuất nghiên cứu, điều chỉnh theo hướng xác định mức xử phạt tương ứng với mức độ sai phạm, có xem xét đến yếu tố lỗi, mức độ ảnh hưởng và tinh thần hợp tác, tự giác khắc phục của doanh nghiệp.
Việc áp dụng hình thức xử phạt theo nguyên tắc trên sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan, tạo môi trường pháp lý minh bạch, công bằng, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Liên quan đến lĩnh vực thuế xuất nhập khẩu: Đề xuất sửa đổi quy định áp dụng mức thuế 0% đối với hàng xuất khẩu từ nội địa bán cho tổ chức trong khu phi thuế quan và được tiêu dùng trong khu phi thuế quan, phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất xuất khẩu. Theo đó, bãi bỏ cụm từ “trực tiếp” nhằm tháo gỡ vướng mắc hiện nay khi người áp dụng pháp luật không xác định được thế nào là phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất xuất khẩu.
Hải quan khu vực II cũng đề nghị quy định rõ trị giá tính thuế đối với hàng hóa thuê, mượn, theo đó xác định rõ trị giá tính thuế có bao gồm trị giá của hàng hóa hay không.
Hiện tại, quy định về trị giá tính thuế tại Thông tư 39/2015/TT-BTC, sửa đổi bổ sung tại Thông tư 60/2019/TT-BTC quy định trị giá tính thuế đối với hàng hóa thuê là trị giá “thực tế thanh toán hay sẽ phải thanh toán” và “toàn bộ các chi phí mà người mượn phải trả để đưa hàng hóa đến cửa khẩu nhập đầu tiên” đối với hàng hóa mượn. Tuy nhiên, một số văn bản hướng dẫn trị giá tính thuế bao gồm trị giá của toàn bộ hàng hóa...
Về lĩnh vực thủ tục, giám sát hải quan, cần bãi bỏ các nội dung liên quan đến loại hình kho bảo thuế, chuyển sang hình thức quản lý như đối với hàng sản xuất xuất khẩu. Đề nghị nghiên cứu, điều chỉnh theo hướng xác định mức xử phạt tương ứng với mức độ sai phạm, có xem xét đến yếu tố lỗi, mức độ ảnh hưởng và tinh thần hợp tác, tự giác khắc phục của doanh nghiệp.
Việc áp dụng hình thức xử phạt theo nguyên tắc này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan, tạo môi trường pháp lý minh bạch, công bằng, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Đề xuất 4 mức tuân thủ pháp luật hải quan
Về lĩnh vực quản lý rủi ro, liên quan đến Nghị định 08/2015/NĐ-CP, tại khoản 1 Điều 14 Nghị định này có nêu đến các cụm từ tần suất vi phạm, tính chất, mức độ vi phạm pháp luật, việc hợp tác với cơ quan Hải quan… nhưng chưa rõ tiêu chí như thế nào là tần suất cao, thấp, việc hợp tác với cơ quan Hải quan thực hiện theo những quy định nào?
Từ thực tế trên, Hải quan Khu vực II đề xuất, bổ sung thêm phần giải thích từ ngữ để làm rõ các khái niệm trên. Tại khoản 1 Điều 15 Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định: “Việc phân loại mức độ rủi ro trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh được thực hiện dựa trên mức độ tuân thủ pháp luật của người khai hải quan”. Tuy nhiên, không quy định rõ thời điểm xem xét lại phân loại rủi ro nếu người khai hải quan được thay đổi mức độ tuân thủ.
Hải quan đề xuất bổ sung thêm quy định về thời điểm thay đổi mức độ tuân thủ hệ thống tự động đánh giá, thay đổi mức độ rủi ro dựa trên các Bộ chỉ số rủi ro do Bộ Tài chính quy định.
Liên quan đến thực hiện Thông tư 81/2019/TT-BTC, Chi cục Hải quan Khu vực II đề xuất, tại Điều 3 nên bổ sung thêm các giải thích từ ngữ liên quan đến tần suất, mức độ rủi ro, cập nhật, áp dụng tiêu chí để làm rõ thêm các khái niệm được đề cập tới trong Nghị định 08/2015/NĐ-CP và Nghị định 167/2025/NĐ-CP.
 |
| Hải quan Khu vực II kiểm tra hàng nhập khẩu. Ảnh: T.H |
Tại khoản 4 Điều 5 có quy định về biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ quản lý rủi ro: “Quản lý, xây dựng, cập nhật, áp dụng tiêu chí đánh giá tuân thủ pháp luật, tiêu chí phân loại mức độ rủi ro đối với người khai hải quan và tiêu chí phân loại mức độ rủi ro trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.”
Tuy nhiên, khái niệm cập nhật, áp dụng tiêu chí là gì, chưa được nêu trong Điều 3 giải thích từ ngữ. Trên thực tế nhiều doanh nghiệp bị phân vào luồng vàng, đỏ trong một khoảng thời gian là do cơ quan Hải quan áp dụng biện pháp cập nhật, áp dụng tiêu chí phân tích, tiêu chí quản lý…
Cũng tại Điều 10, quy định 5 mức tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực hải quan, tuy nhiên, việc để nhiều mức tuân thủ sẽ ảnh hưởng đến công tác đánh giá rủi ro của cơ quan Hải quan do số lượng doanh nghiệp ở mức tuân thủ 4 khá lớn, tác động trực tiếp đến tỷ lệ phân luồng Vàng, luồng Đỏ cao.
Hải quan Khu vực II đề xuất giảm 5 mức tuân thủ xuống còn 4 mức tuân thủ để phù hợp với 4 mức tuân thủ của cơ quan Thuế, gồm mức 1: Người khai hải quan ưu tiên; mức 2: người khai hải quan tuân thủ cao; mức 3: người khai hải quan tuân thủ trung bình; mức 4: người khai hải quan tuân thủ thấp.
Theo phân tích của Chi cục Hải quan Khu vực II, việc giảm số lượng mức độ tuân thủ giúp cơ quan Hải quan phân loại người khai hải quan có trọng tâm hơn, giúp giảm tỷ lệ phân luồng vàng, đỏ đối với các nhóm người khai hải quan được phân vào mức 4 như quy định hiện hành.
